ماركسیزم و ئەناركیزم
نووسینی: دانیێڵ گرین
وەرگێڕانی : ھەژێن
ئەم بابەتە له وتاردانێكدا كە له نیویۆرك به میژووی ٠٦ی نۆڤەمبەری١٩٧٣ پێشكهش كراوه.
(لهبهرڕۆشنایی وهرگێڕانه ئاڵمانییهکهیدا که چاپهمهنی کۆمهڵگهی ئازاد، که دوو ساڵ دواتر واته له ١٩٧٥دا بلاوکراوهتهوه، ههڵهکانی ڕاستکراونهتهوه).
وهك دهزانین، پهیوهندی نێوان ‘ کارل هاینریش مارکسKarl Heinrich Marx ‘ و ‘ میخایل ئهلێکساندرۆڤیچ باکونین Mikhail Aleksanderovich Bakounine ‘ وهك دوو کهسێتی ناسراوی نێو بزووتنهوهی سۆشیالیستی و بهدیاریکراوی نێونهتهوهیی یهکهم زۆر دژوار و پڕناکۆکی بوو.
ئهم گفتوگۆ خهیاڵکرده، که هیچکات ڕووینهداوه، یهکهم جار له ڕادیۆ (BBC)ی لهندهن له ئۆکتۆبهری 1962 لهلایهن ‘ مۆریس کرانستۆن Morris Cranston ‘ بڵاوکراتهوه، ههروهها له دێسهمبهری ههمان ساڵدا له گۆڤاری ‘ ئهنارکی –Anarchy ‘ له لهندهن چاپکرا و دواتر وهرگێڕدرایه سهر زمانی ئیسپانی و له چهندین گۆڤاردا له پاریس و ئهمهریکای باکوور و خواروو بڵاوکراتهوه.
هاندهری وهرگێڕانی ئهم گفتوگۆیه [ که بهڕادهیهك مشتومرێکی هزری لهخۆگرتووه و کورتییهك له ناکۆکییه هزرییهکانی ئهو دوو کهسێتییه و تهنانهت ئاراسته جیاوازهکانی نێو نێونهتهوهیی یهکهم دهخاته ڕوو] بۆ ئهو نائاگابوونه یا بهههڵهگهیشتنه دهگهڕێتهوه، که لهنێو بزاڤی سۆشیالیستیی کوردستان و ناوچهکهدا، لهمهڕ ناکۆکییهکانی نێو نێونهتهوهیی یهکهم و جیاوازییهکانی مارکسیزم و ئهنارکیزم زاڵه، ئهوهش بۆ زاڵی مارکسیزم-لێنینیزم وهك ئایدیۆلۆجیایهك و پاگهندهی پارت و ڕێکخراوه چهپهکان، که هاوتهریب لهتهك پاگهنده ژاراوییهکانی میدیای دهسهلاتداران دیوی ڕاستهقینهی ناکۆکییهکان و ئاراسته و بنهماکانی هزری ‘ ئهنارکیستی ‘یان شێواندووه و باڵێکی گهورهی نێونهتهوهیی یهکهم، که بزووتنهوهی کرێکاری خوارووی ئۆروپا بوو، شێواندووهته دوژمنی چینایهتی خودی کرێکاران و به دژهپڕۆلیتێری و وردهبۆرژوازییانهیان ناواندووه. ئهمه له کاتێکدا که ئهزموونهکانی شۆڕشی ١٩١٧- ١٩٢١ی ئۆکتۆبهر و شۆڕشی ئیسپانیا ١٩٣٦ – ١٩٣٩، ئهوهیان سهلماندووه، که دوژمنی چینایهتی چهوساوان بهگشتی و کرێکاران ئهوانهن و ئهوانه بوون، که لهژێر دروشمی بریقهداری ههڵخڕێنهرانهدا دهسهڵاتخوازیی خۆیان بهسهر کۆمیتهی کارخانهکان و ئهنجومهن(سۆڤیێت)هکانی کرێکاران و سهربازان و دهریاوانان له شۆرشی ١٩١٧دا سهپاند و له ههنگاوی دووهمدا کارخانهکانیان لهژێر بهڕێوهبهرایهتی کرێکاران دهرکێشا و کۆمیتهکانیان ههڵوهشاندنهوه و ئهنجومهنهکانیان کهنارهگیرکرد و بهڕێوهبردنی کۆمهڵگهیان له دهسهڵاتی پارتهکهیاندا کورتکردهوه، بۆ جێبهجێکردنی ئهم پلان و پیلانانهش، دنهدانی گیانی دهستهگهری (سکتاریزم) و پڕکردنهوهی زیندانهکان و گولهبارانی به کۆمهڵی شۆڕشگێڕه پێشهنگهکانی شۆرش و دروستکردنی دهزگهکانی سیخوڕی و تۆقاندن، پێویستی بێچهندوچوونی ئهو سهرکوته بوون.
سهرکوتی شۆڕشی ئۆکتۆبهری ١٩١٧ له ڕوسیه لهلایهن سۆشیالیسته دهسهلاتخوازهکانهوه، تهنیا به کوشتن و ڕاونانی سۆشیالیسته دژهسهروهرهکان [ کۆمهڵکوژی ڕاپهڕیوانی کرۆنشتات و دژهخونی له جوتیاره کۆمونخوازهکانی ئۆکرانیا و .. تد] کۆتایی نههات، بهڵکو حهفتا ساڵ بزاڤی سۆشیالیستی له سهرتاسهری دونیادا کرده قوربانی بهرژهوهندییه ناپڕۆلیتێرییهکانی دیکتاتۆریی پارت و جهنڕاڵهکانی ئیمراتۆری ئهو پارته و
زهمینهخۆشکردن بۆ ئهو دڕندایهتییهی نهزمی نیئۆلێبڕالیزم، که ئهوڕۆکه مرۆڤی تائاستی دڕنده دابهزاندووه و کار لهسهر ڕۆبۆتکردنی مرۆڤ دهکات.
ئهگهر بهوردی سهرنجی ئهزموونی ڕاپهڕینهکانی دهوروبهری خۆمان لهوانه ڕاپهڕینهکانی ١٩٧٩ی ئێران و ١٩٩١ی عیراق بدهین، ئهوا ئهوهیان سهلماندووه، که دوژمنانی بزاڤی سۆشیالیستی پاش سهرمایهداران، ئهوا دهستهگهرا و ئایدیۆلۆجیاگهرانن، که بێجگه له شکست و پرشوبڵاوی و شهڕی لابهلایی و دهسهلاتخوازانهی گروپه ڕامیارییهکان، ھیچ یدیكە بهرههمناهێنن و له بهرامبهریشدا دهبنه هۆی بههیزکردنی دهسهلاتی دوژمنانی چینایهتیمان و گیرکردنی بزووتنهوهکه له کایه پاشکۆییهکانی ڕێکخراوه زهردهکان و بهفێڕۆدانی وزهی شۆڕشگێڕانهمان لهپێناو دهستاودهستپێکردنی دهسهلات له پارت و پارلهمانێکهوه بۆ دیکتاتۆریی پارتێك بهنێوی کرێکاران و سهرجهم چهوساوان. دواجار دوورخستنهوهمان له ئامانجی کۆتایی، که سهرنگونکردنی سهروهری چینایهتی و ڕۆنانی کۆمهڵگهیهکی سۆشیالیستیی ئازاده.
بەكورتی ئامانج لهم وهرگێڕانه، کردنهوهی دهرگهیه بهڕووی جیاوازی بۆچوون و ڕهخنه، هاندانی هاوڕێیان بۆ ههڵدانهوهی ڕاستییه شاراوهکانی بزاڤی سۆشیالیستی و ههڵخڕاندنی بزاڤێك لهسهر پایهکانی خۆبیرکردنهوه و خۆبڕیاردان و خۆجێبهجێکردن، بزاڤێك دوور له شوانهیی ڕامیاره پیشهییهکان و ڕابهرایهتی پارت و سهروهری دهسهڵاتخوازان.
www.facebook.com/anarkistan.net ***** sekoy-anarkistani-kurdiy-zman@riseup.net ***** https://i-f-a.org
Anarkistan ئەنارشیستان 
پێویستە لە ژوورەوە بیت تا سەرنج بنێریت.