بۆچی ئهنارکیستهکان دژایهتی دهوڵهت دهکهن؟
بهشی دووههم
B.2.1 ئەرك و فەرمانە سهرهكییهكانی دهوڵهت چین؟
An Anarchist FAQ
وەرگێڕانی: زاھیر باھیر
فهرمانی سهرهكی دهوڵهت مسۆگەركردنی (گهرهنتیدانی) ئهو پهیوهندییه كۆمهڵایتییەیە كه لەگهڵ سهرچاوهكانیدا ههیه و لە ڕێگهی دەسەڵاتی ناوهندگەرانەوە، كۆمهڵگهیهك لەتەك مۆنۆپۆلكردنی توندوتیژیدا، بەدەستەوەبدات. ئهگهر وشهكانی Malatests بهكار بهێنین، دهوڵهت بهكورتییهكهی ” جهندرمهی خاوهندارێتیهكانە”، ئهمهش بههۆی ههبوونی ”دوو ڕێگەوهیه له سهركوتكردنی پیاوان و ژناندا: یا بههۆی هێزێكی دڕندهوه به ئازاردانی جهستهیی، یاخود ناڕاستهوخۆ بهزهوتكردنی سەرچاوەكانی ژیان، تاكو دەگاتە باری خۆبەدەستەوەدانیان”. چینی خاوەن خاوهندارێتی “ورده ورده ئامرازهكانی بهرههمهێنان، سهرچاوه زیندووهكانی ژیان، كه زهوی و زار و پیشهسازی و بههاكانی ئاڵوگۆڕن…هتد، دهكهونه دهستیان و بهدروستكردنی دەسەڵاتیان كۆتایی دێت، ههر له ڕێگەی ئهو دارایی و سامانهی كه ههیانه ….. ههمیشه زۆر یا كهم كۆتاییهكهی به دهسهڵاتی ڕامیاری دێت، كە حكومەتە، لێرەشدا جهندرمهكانی خۆی دروستدهكات” [Op. Cit., p. 23, p. 21 and p. 22]
لهبهرئهوه دهوڵهت “ڕهنگدانهوهیهكی ڕامیارییانهی پێكھاتەی (ستراكتوری) ئابوورییه” له كۆمهڵگهدا، ههر بهم هۆیهشهوه “نوێنهرایەتی ئهو كەسانە دهكات، كه یا خاوهنداریی یا كۆنترۆڵی تهواوی سامانهكانی كۆمۆنێتییهكهیان كردوه، كه لێرهشدا سهركوتی ئهوانه دهكات، كه كاردهكهن و سامان دروستدهكهن” [Nicholas Walter, About Anarchism, p. 37]، ههر لهبهرئهوهش زیادهڕۆیی نییه، گهر بوترێت دهوڵهت ئامرازێكی ڕوتێنهرهوهیه له كۆمهڵگهیهكی مشهخۆردا (توفهیلیدا).
دهوڵهت جهخت لهسهر ئهوه دهكاتهوه، كه بەرتەرییە (ئیمتیاز)ە ههنووكهییه بهكهڵكهكانی دهستهبژێری فهرمانڕهوا بپارێزرێت، ئهمیش به پاراستنی شێوازی مۆنۆپۆلكردنی ئابووریی ئەو تاك و ئهندامانەی، كە ئەو سامانەیان له ڕێگەیانهوه دهستدهكهوێت. بهپێی تێپەڕبوونی كات سروشتی ئهو بەرتەرییه ئابوورییانه له گۆڕاندایه. له سایهی سیستهمی ههنوكهییدا، پێداگرتن و داكۆكیكردنه له مافی زەوی و زار و خاوەندارێتی سهرمایەداران. (بڕوانە section B.3.2 ).. ئهم خزمهتهی دهوڵهتیش به ( پاراستنی خاوهندارێتی تایبهتی) ناودهبرێت، ئهمهش یهكێكه له دوو ئەركە سهرهكییهكانی دهوڵهت، ئهوهی دیكەیان جهختكردنهوهیه لهسهر ئهوهی كه تاكهكان “ژیانیان پارێزراوبێت”. بهههرحاڵ ، گهرچی دووهم ئامانجی دهوڵهت، واباسكراوه، بهڵام له كهتواردا زۆربەی یاساكان و دهستوورهكانی دهوڵهت بهتهنگ پاراستنی زهوی و خاوەندارێتییەوەیە. بۆ پێناسهكردنی ئەناركیستهكان دهربارهی خاوەندارێتی تهماشای ( section B.3.2).
ئا لێرهوه دهتوانین سهبارهت به “پاراستنی تاكهكان یا ئاساییشی كهسهكان ” و ” وهستانی تاوان” ..هتد، بڵێین زۆربهیان پاساودانهوەن بۆ ههبوونی دهوڵهت و دێوجامهیهكن بۆ داپۆشین و بهردهوامبوون و نهگۆڕانی دەسەڵات و بەرتەرییەكانی دهستهبژێرهكهی. ئهمهش ئهوه ناگهیهنێت، كه دهوڵهت خۆی ئهمانه نازانێت. بێگومان دهیانزانێت، بهڵام وهك كرۆپۆتكین دهڵێت “یاساكان له ناوهرۆكی ئهو نهرێتانهوه گەشەیان پێدراوه، كه بۆ خەڵكانی كۆمۆنێتییهكان بەسوودن … ئاوایان لێدهكرێت، كه لهلایهن فهرمانڕهوایانهوه بایەخیان پێبدرێت، تاوەكو ڕەوایەتی به سەپاندنیان بهسهرخهڵكیدا بدات و به بهجێهێنانیان و بهردهوامبوونیان له ڕێگەی ترسهوه، ناچاریانبكات. [Anarchism, p.215]
ئا لهم بارهشدا گهر دهوڵهت ” هیچ شتێك پێشكهشنەكات یا نەبهخشێت، جگە لە ئەنجامدانی ئەركەكانی بۆ فەرمانڕەوایان، كه ئهوهش تەنیا كۆكردنهوهی ئهوانه بێت، كه پێشتر ناویانهێنرا، ئا لێرهدا دڵنیابوونەوەی دەوڵەت و قبووڵكردنی و بهقسهكردنی لهلایهن خهڵكهوه زۆر سەخت دهبێت “، كهواته ههر لهبهر ئهوه یاساكان كه ڕهنگدانهوهی نهرێتهكانن “بۆ بنەماكانی كۆمهڵگە، پێویستی سهرهكی دهبن “، بهڵام ئهمانه گشت ” له بهكارهێنان و سهپاندنیاناندا، زیرهكانه و وهستایانه لهلایهن دهستهی فهرمانڕهواوه ئاوێتهكراون، كه تیایاندا ههردوولایان ( دهوڵهت و دهستهی فهرمانڕهوا) داوای هاوڕێزی له جەماوەرهكه، دهكهن. ” ههر لهبهرئهمهش یاساكانی دهوڵهت ‘دوو كاراكتهری داپۆشێنهریان ههیه’ “له كاتێكدا له بنەڕەتدا ئهوه ئارهزووی چینی فهرمانڕهوایانه، كە بهردهوامیدانە بهو نهرێتانەی كه لهلایهن خۆیانهوه لەبەر بهرژهوهندی تایبهتی خۆیان سهپێنراون و ” دهئاخنرێنه نێو یاساوه “، نهرێتهكان بۆ كۆمهڵگه باشن، نهرێتهكان بۆ دڵنیابوونهوه له ڕێزلێگرتنیان، پێویستیان به یاسا نییه “… بهپێچهوانهوه ” نهرێتهكانی دیكه، كاتێك بهسوودن بۆ فهرمانڕهوایان، كه بۆ برینداركردنی خهڵكی و جەماوەرهكه بن و تەنیاش لهژێر ترسی سزاداندا، دههێڵرێنهوه” [Kropotkin, Op. Cit., pp. 205-6]. له ڕاستیدا، ئێمه دهوڵهت ئاوا دهبینینهوه، كه داكۆكی له خاوەندارێتی تاكهكان وهكو بیانوویەك یا هۆیهك بۆ سهپاندنی مافهكانی خاوهندارێتی تایبهتی سهرمایهداران بهسهر گشتی خهڵكهكهدا دەكات و سهرئهنجامهكهشی داكۆكیكردنه له دهستهبژێر و سهرچاوهی سامانیان و ههروهها بەكارهێنانی دهسهڵات دژی ئەوانەی كە ملی پێنادهن.
لهمهش زیاتر، گهرچی دهوڵهت له پاراستنی ئاسایشی تاكهكاندا ( بهتایبهت كهسانی دهستهبژێر) ئامانجێكی دیكەیشی ههیه، بهڵام زۆربهی زۆری ئهو تاوانانهی دژی تاكهكان دهكرێن، هاندەرەكەیان ههژاری و نامۆیین، هۆكهشی ئهوهیه، كه دهوڵهت كۆمهكی چهوساندنهوه دهكات. هۆیهكی دیكەی زیادبوونی تاوانە له ڕێگهی بڵاوبوونهوهی توندوتیژییهوهیه، كه لهلایهن توندوتیژی خودی دهوڵهتهوه سەریھەڵداوە، كه بۆ پاراستنی خاوهندارێتی تایبهتی، دهیكات. به واتایهكی دیكە، دهوڵهت بوونی خۆی بهگرتنهبهری ژیانێكی ئههریمهنیانه، پەسەنددهكات، كه لایهنێكی ئهركهكانی، یارمهتی خولقاندنی ( به ڕاستهوخۆ یا ناڕاستهوخۆی) ئهوانه دهدات. ههر لهبهرئهمهیه، كە ئەناركیستهكان لەسەر ئەوە پێدادەگرن، بهبێ دهوڵهت و ئهو زهمینهیهی كه بۆ زیادبوونی تاوان ڕەخساندنوویهتی، گریمانی بوونی ناناوهندگهرایی هەیە، بوونی كۆمهڵگەیەكی یا كۆمۆنێتییهكی خۆبهخشانه ههیه، كه به سۆز و پهرۆشهوه مامهڵه (نهك سزادان) لەتەك ههندێك له كەسانی شهڕهنگێز، كه ھێشتاكە ڕهنگه بمێنن، دهكهن. بڕوانه ( section I.5.8)
ئەناركیستهكان ئاوا بیردهكهنهوه، كه ڕۆڵی ڕاستهقینهی دهوڵهتی ھاوچەرخ (مۆدیرن)، ڕوون و ئاشكرایه. نوێنهرایهتی میكانیزمێكی بناخەیی دهكات، ناچاركردن و كردنی شتەكان بە زۆر ، كە بەخوایشت و به ئارەزووی خوودی كهساكان ناكرێت، لێرەدا پهیوهندی سەرمایەداری و دهسهڵات لەتەك خاوهندارانی تایبهتیدا تێكهڵاودهبن و یەكدەگرن و ڕادەگیردرێن. پاراستنی خاوەندارێتی له بناخەدا واتە دابینكراوی پاوانكردنی ژیان لهلایهن خاوهندارانهوه بهسهر نەداراندا، له ههردووكیاندا، هەم له كۆمهڵگهدا بهگشتی و هەم له نموونهی بهڕێوهبهرێكی دیاریكراودا بهسهر گروپێكی دیاریكراوی كرێكاراندا، بهتایبهتی. پاوانهی چینایهتی دهسهڵاتی خاوهندارێتی خاوەندارییە بهسهر ئهوانهی، كه موڵككهكان بهكاردههێنن، واتە كاریان تێدادەكەن، ئهوهش ئەرکێکی سهرهتایی دهوڵهته، كه ئهو زاڵبوونه (ههیمهنه)یه (لهگهڵ ئهو پهیوهندییه كۆمەڵایەتیانهش كه دروستیاندهكات) ڕابگرێت. ههر وهكو كرۆپۆتكین دهڵێت “دهوڵهمهند بهباشی دهزانێت، گهر ماشێنەكانی دهوڵهت له پاراستنی ئهواندا بوهستێت، دهسهڵاتهكهیان بهسهر چینی كرێكاراندا ههر زۆر بهخێرایی لهنێودهچێت” [Evolution and Environment, p. 98]. . پاراستنی خاوهندارێتی تایبهتی و ڕاگرتنی زاڵبوونی (ههیمهنهی) چینایهتی، یهك شتن.
چارتیس بێرد (Chartes Beard)ی مێژووونوسیش سەبارەت بە ههمان مەسەلە، كه نزیكه لهوهی سهرهوه، دهڵێت:
” ئهمه جگه لهوهی كه تا ئێستاش ئامانجی سهرهتایی حكومهت بهكارهێنانی ڕامیاریی سهركوتكردن و لهنێوبردن و توندووتیژییه، لهههمان كاتیشدا دروستكردنی یاساكانه، كه جهخت لهسهر پهیوهندی خاوەندارێتی نێوان ئهندامهكانی كۆمهڵگه و چینی پاوانخوازان، دەكەنەوە، دووپاتی ئهوه دهكهنهوه، كه دەبێت مافەكانی ئەم چینە پارێزراوبن، ئهو مافانەش دهبێت له حكومهت بسهنردێنەوە. ئهو یاسایانهش به بهرژهوهندییه گهورهكانیان ئاوێتهن و ههبوونیان پێویستە، تاكو بهردهوامی بهپرۆسهی ئابوورییان بدهن ، یاخود دهبێت ئهوان بەخۆیان كۆنترۆڵی دهزگاكەنی (ئۆرگانهكانی) حكومهت، بكهن” [“An Economic Interpretation of the Constitution,” quoted by Howard Zinn, Op. Cit., p. 89]
ئهم ڕۆڵهی دهوڵهت…له پارێزگاریكردنی سهرمایهداری و خاوەندارێتیدا، لەتەك دەستڕۆیشتوویی و دهسهڵاتی خاوهن موڵكهكاندا… لە لایەن (ئادهم سمیس)یشهوه، بەم جۆرە تێبینیكراوه:
” له نێوهندی پیاواندا نایهكسانی له ساماندا … جۆرێك له دهسهڵات و پاشكۆیهتییمان پێدهناسێنێت، كه ئهمه پێشتر ئەستەم بوو ھەبێت. سهرئهنجامی ئهمهش جۆرێك له حكومهتی سڤیلی (مهدهنی)، كه بۆ هێشتنەوەی خۆی ههر دهبێت، ببێت، به پێی پێدایوستی دههێنێتەكایهوه … ههروهها له بهردهوامییدان و دابینكردنی ئهو دهسهڵات و پاشكۆییبوونهشدا، دهوڵهمهندهكان، بهتایبهتی، وهكو پێویست حهزیان لهوهیه، كه لایهنگر و كۆمهك بهو ڕیزبهندییه له شتهكاندا بكەن، كه مسۆگەریی پارێزراویی و مانەوەی ئەوەی، كه ههیانه و بۆیان بەسوودە، دهكات. پیاوانێك، كه بهپێی بێسامانییان پلهیان نزمه، دهچنه ڕیزی پاریزگاریكردن لهوانهی كه له ھەبوونی موڵك و ماڵدا، سوپهر ساماندارن، لەبەرئەوەی ئهو پیاوه دهوڵهمهند و خاوهنسامانانه، ڕەنگە یهكبگرن و لەو ڕوانگەیهوه ئەوانەی كە سەر بەوانن، ئهم خاوهنسامانانه پشتیوانیان لێبكەن ….. پارێزگاریكردن لە لایەنی كەمیی دهسهڵاتیان، پشت بە گهورەیی دهسهڵاتیان دەبەستێت، هەروەها دهسهڵاتیشیان بهسهر ئەوانەشدا، كە دەسەڵاتیان بەسەریاندا هەیە. خودی ئەمەش پشت بە دەسەڵاتیان لە ملكەچپێكردنی ئەواندا بۆخۆیان دەبەستێت، كه ئهمهش ئهو دەسەڵاتەیە، كە له ڕاگرتنی كەسە پلهنزمهكاندا پشتی پێدەبەسترێت. ئهمان وەكو چهشنێك له خهسڵهتی توێژاڵی نوبهلاکان و نوبهلایەتی، ( نوبهلاکان: توێژاڵێکی کۆمهڵگه بوون که خاوهنی سامان و موڵک زهوی و زار بوون) حهز و ئارهزووی ئەوەیان هەیە و ئهوهش هەستی ئەوەیان دەداتێ، كە داكۆكی له خاوەندارێتیان بكەن و یارمهتی دهسهڵات بەخاتری ئهو تۆزه دهسهڵاتهی خۆیان، بدەن، تاكو بتوانن پاریزگاری له خاوەندارێتییەكانیان بكهن، و بۆ كۆمهككردنیش به دهسهڵاتهكانیشیان. حكومهتی مهدهنی، ههتا ههنووكهش، پاراستن و پاریزراویی خاوەندارێتی، لهلا مهبهستبووه، كه له كەتواردا ئهمهش پشتیوانیكردنە له دهوڵهمهند دژی ههژار ، یاخود پشتیوانیكردنە له ئهوانهی كه ههندێك خاوەندارێتیان ههیه، دژی ئهوانهی كه ههر هیچیان نییه” [The Wealth of Nations, book 5, pp. 412-3].
ئهمهی سهرهوه له تیئۆری و مێژوودا له دهوڵهتی مۆدێرندا، ڕهنگیداوهتهوه. ههر لهبهر ئهمهش تیئۆریسیۆنهكانی دهوڵهتی لیبراڵ، وهكو John Locke هیچ گومانێكیان له گهشهكردنی تیئۆریی دهوڵهت، نەبووە، كه داكۆكیكردنی لە خاوەندارێتی تایبهتی له دڵی خۆیدا جێكردۆتهوه. ئهم تێروانینه له شۆڕشی ئهمهریكاشدا، ڕهنگیداوهتهوه، بۆ نموونە : چهند قسهیهكی John Jay ، یهكهمین سهرۆكی دادوهریی دادگەی باڵا، ههن، كه له له قسهیهكیاندا دهڵێت ” ئهوانهی كه خاوهنی وڵاتن، دهكرێت فهرمانڕهوایی بكهن” [quoted by Noam Chomksy, Understanding Power, p. 315] . ئهمه وته و پرنسپڵی باوكی دۆزەرەوەی ” دیمۆكراسی” ئهمهریكییهكانه، كه ههر لهو كاتهوه تا ئێستاش بهردهوامه.
بهو پێیه واتای دهوڵهت ئەوەیە كه چینی فهرمانڕهوا، فەرمانڕەوایی دەكات، وهكو باكۆنین دهڵێت:
“دهوڵهت دهسهڵاته، پاوانیكردن و زاڵبوونه، هێزه، كە لهلایهن خاوهن موڵكهكانهوه ، كە بە چینی ڕۆشنبیران ناویاندەبرێت، دژی جهماوهر بەڕێوەدەبرێت … زاڵبوون و پاوانخوازیی دهوڵهت …. چینی خاوهن بەرتەریی (ئیمتیاز) دڵنیادەكاتەوە، كە به تەنیا ئهوان نوێنهرایهتی دهكهن.” [The Basic Bakunin, p. 140]
له سایەی سیستهمی ههنووكهییدا، دەوڵەت “دهزگایهكی پارێزەری سهرهكی سەرمایەیە” بههۆی “ناوهندیگەراییەكەیەوە، یاسا (ههمیشه لهلایهن كهمینهوه له بهرژهوهندی ههر ئهو كهمینهیه، دهنووسرێت)، ههروهها دادوهریی دادگە ( زیاتر له ههموو شتێكی دیكە، بۆ داكۆكیكردن له دهسهڵات و سەرمایە دامهزراوه). “. هەر لەبەرئەمەش، “پهیامی ههموو حكومهتهكان… بۆ پاراستنی بەرتەرییەكانی چینی دارایە و به بهكارهێنانی هێز پارێزگاریان لێدهكەن و بەردەوامییان، پێدهدەن. سهرئهنجامیش، لهكاتی “ململانێی نێوان تاكهكان و دهوڵهتدا، ئەناركیستهكان ….. لایهنگیری تاكهكان له دژی دهوڵهت، كۆمهڵگه دژی دهسهڵات، كه سهركوتكهره، دەكهن، “. ئەناركیستهكان زۆر بهباشی لهوه بهئاگان، كه دهوڵهت له دهرهوهی كۆمهڵگه و لە چینەكان سەربەخۆ نییه، بەڵكو لەوان دروستكراوە و پێكهاتووە. [Kropotkin, Anarchism, pp. 149-50, p. 214 and pp. 192-3]
بەم شێوەیە ئەناركیستهكان به بهردهوامی ڕۆڵی ئایدیای دهوڵهت، كه گوایە نوێنهرایهتی بهرژهوهندی خهڵك، یاخود ” نهتهوه ” دهكات، ڕهتدهكهنهوه. سهبارهت به “دیمۆكراسیش، لهبهرئهوهی كه تهواوی بهرههم و دارایی و بازرگانی…..لەتەك ئەمانەشدا پرۆسسێسی ڕامیاریانه لهنێو كۆمهڵگهدا …لهژێر كۆنترۆڵی ‘چڕبوونەوەی دهسهڵاتی تایبهتیدا’یه، ناوەڕۆكی بەتاڵە و ئەناركیستهكان ڕهتیدهكهنهوه ‘بهرژهوهندی نهتهوهیی’ كه به ئاشكرا لهلایهن ئهوانهی، كه كۆمهڵگاكانیان پاوانكردوون، قسەی لەسەر دەكرێت، قسهكردنه لهسهر بهرژهوهندیە تایبهتییەكانیان. له سایەی ئهو باروودۆخهدا، قسهكردن لهسهر ‘بهرژهوهندییە نهتهوەییەكان’ تەنیا بهشداریكردنه له چهواشهكردن و سهركوتكردندا ” . [Noam Chomsky, Radical Priorities, p. 52]. ههر وهكو له section D.6 لەم بارەوە دواوین، ناسیونالیزم ههمیشه ڕهنگدانهوهی دهستهبژێر (نوخبه) بووه، نهك ئهوانهی كه نهتهوه پێكدههێنن، ههر بەم هۆیهشهوه ئەناركیستهكان ئهم بیرۆكهیه ڕهتدهكهنهوە و وایدهبینن، كه ئهمه له فێڵێك یا ساختهیهك، زیاتر، شتێكی دیكه نییه.
له ڕاستیدا، بهشێك له ڕۆڵی یا ئەركی دهوڵهت، كە پارێزگارییكردنە له دهستهبژێری فهرمانڕهوا، لایهنگریی جیهانیانه یا نێودهوڵهتیانهیه، كه به لایهنگریكردنی ” نهتهوهیی” ناوهدهبرێت، (بۆ نموونه) بهرگریكردنه له دهستهبژێری نهتهوه دژی دەستەبژێری نهتهوهكانی دیكهیه. ئهمهش بهتهواوی له سندوقی دراوی نێودەوڵەتی (IMF) و بانكی جیهانیدا، دهبینین، كه نهتهوهكان له ڕێگەی شالیارهكانهوه نوێنهرایەتی دەكرێن، ئهمانیش “له نزیكهوه لەتەك دەزگە تایبهتییهكانی وڵاتهكانیاندا، خۆیان ڕێكخستووە و هاوپەیمانن. شالیارانی بازرگانی، دهربڕی بهرژهوهندی بزنسهكانی كۆمۆنێتییهكەن و ئەوە لەبەرچاودەگرن” له كاتێكدا “شالیارانی دارایی و سهرۆكانی بانكی نێوەندی، له نزیكهوه ههلسپێرراون یا لكاون به دارایی كۆمۆنێتیهكهوه، ئهمان له دەزگە دراوییهكانهوه هاتوون و دوای تهواوبوونی ماوەی خزمهتهكهیان، دهگهڕێنهوه بۆ ئهو شوێنانه…… ئهو كهسانه جیهان له چاوی كۆمێنێتی دراوهوه دهبینن” . جێی سهرسوڕمان نییه، كه دهبینین “بڕیارهكانی ههر كام لهو دامەزراوانە (موئهسهسانه) بهسروشتی ڕهنگدانهوهی نوێنهران و بهرژهوهندییەكانی ئهوانه دهكهن، كه ئهم بڕیارانه، دهردهكهن” ههروهها “ڕامیارهكانی دهزگە ئابوورییه نێودهوڵهتییهكانیش، زۆربەی كات بهههمان شێوه زۆر نزیكن و لەتەك بهرژهوهندی دارایی و بازرگانی ئهوانهی، كه له وڵاته پیشهسازییه گهشهكردوهكاندان، یهكدهكهون ” . [Joseph Stiglitz, Globalisation and its Discontents, pp. 19-20]
لێرهدا دهبێت لهسهر ئهوه پێداگرین، كه ئهمه له دهوڵهتێكیشدا كه پێیدهڵێن دیمۆكراسی ، ناگۆڕێت. بهههرحاڵ ئەرکی یهكهمی یا سهرهتایی دهوڵهت گۆڕینی ڕوكهش و ڕواڵهتی خۆیهتی به “دیمۆكراسی”، كە ئەمەش لە ڕێگەی سیستهمی ههڵبژاردنی نوێنهرهكانهوەیە، لهم ڕێگەیهوه ئاوا نیشاندهدرێت، كە خهڵكی بەخۆی فهرمانڕهوایی خۆی دهكات. ههر لهبهرئهمهش باكۆنین سەبارەت بە دهوڵهتی ھاوچەرخ، دەنووسێت ” دوو ههل و مهرجی له خۆ گرتوو بۆ گەشەكردنی ئابووری سهرمایهداری، پێویستن: ناوهندگهرایی دهوڵهت و ههروهها ملپێكهچكردنی كەسەكانە …. بۆ كهمایهتیهك، كه دهوترێت نوێنهرایهتییان دهكهن، بهڵام له ڕاستیدا فهرمانڕهواییان دهكهن”. [Op. Cit., p. 210] . چۆنیەتی بهدهستهێنانی ئەمەش، له بهشی B.2.3 دا باسدهكهین، (section B.2.3.)
بۆ خوێنندەوەی پێشەكی ئەم بەشە، كرتە لەسەر ئەم بەستەرە بكەن: http://wp.me/pu7aS-1an
**********
www.facebook.com/anarkistan.net ***** sekoy-anarkistani-kurdiy-zman@riseup.net ***** https://i-f-a.org
Anarkistan ئەنارشیستان 