کۆنترۆڵکردنی کرێی خانوو لە ئینگلتەرە و وێڵس

05/05/2023

ساڵی 2010 کە حیزبی موحافیزین هاتنە سەر حوکم چەندەها ڕیفۆرمیان کرد کە لەوانە  کەمکرنەوەی بیمەکان و قورسکردنیان لە داواکردنیاندا و بڕینی بیمەی منداڵان بۆ زیاتر لە 2 منداڵ لە خێزانێکدا و باج دانان لەسەر ژوری زیادە و هەروەها مافی  خاوەنخانوو بە دەرکردنی کرێچییەکەی هەر کات بیەوێت بێ ئەوەی کە کرێچییەکەی دانی کرێی پشتگوێ خستبێت یاخود پاکوخاوێنی و ڕێكوپێکی خانوەکەی ڕانەگرتبیت و ئاسایشی دراوسێکانی تێک نەدابێت .

ئەم یاسایە ئەو ئازادییەی دا بە خاوەنخانو کە سەربەست بن لە دەرکردنی کرێچییەکانیاندا و بردنیان بۆ دادگا هەر کات ویستیان.  بۆ ئەمەش کەمپەینێکی زۆر گەورە کرا چونکە بوە هۆی ئەوەی کە ساڵانە زیاتر لە 9 هەزار کرێچی بێ ئەوەی کارێکی خراپیان کردبێت دەرکرێن .  دواجار تریزە مەی کە سەرۆکی وەزیران بوو لە ساڵی 2019 دا بڕیاری دا کە ئەم یاسایە هەڵوەشێنێتەوە، بەڵام بە هاتنی حکومەتە یەك بە دوا یەکەکاندا ئەوە هەر نەکرا و هەر مایەوە . 

لە ئێستادا دەردەکەوێت کە 87 پەڕلەمانتار کە 68 کەسیان سەر بە حیزبی موحافیزنن  لە پاڵ کارەکانی خۆیاندا خاوەنخانوون و خانووەکانیان داوەتەوە بە کڕێ . لەم پەڕلەمانتارانەی حیزبی موحافیزین 5 دانەیان وەزیرن و لە کابینەی ئێستادان .  ئەم وەزیرە خاوەنخانوانە ساڵانە 10 هەزار پاوەند هەر داهاتی خانوووکانیان بووە کە دوان لەوانە وەزیری داریی و وەزیری ناوخۆیە .

پرسیارەکە ئەوەیە ئایا دەکرێت کە چاوەروان لە حکومەتێك بکەیت هەر لە 5 پەرلەمانتاری یەکێکیان خاوەنخانوو بن بێن کۆنترۆڵی کرێ و باشکردنی هەلومەرجی ژیانی کرێچیان بکەن کە خۆیان خاوەنخانوون؟ بە واتایەکی دیکە ئایا ڕازی دەبن بە هەڵوەشاندنەوەی ئەو یاسا کۆنە و دانانی یاسایەکی نوێ  کە مافە سەرەکییەکانی کرێچی بپارێت ؟  وەڵامەکە مەگەر لەژێر فشارێکی ئێکجار گەوەرەی خەڵکدا بێت .

ئەمە لە کاتێکدا ئامارەکان دەریدەخەن لە ئینگلتەرا لە ئێستادا ساڵانە زیاتر لە 9 هەزار دەرکردن بەبێ تاوان ڕوودەدەن.  لە ساڵی 2021دا نزیکەی 800 هەزار خانووی تایبەت بە کرێ لە ئینگلتەرا نەیانتوانی “ستانداردی خانووی شایستە” بەگوێرەی پێوانەی حکومەت بەدیبهێنن.