تاوانەکانی کۆمپانیای شێڵ

03/02/2023

دوێنێ لە پۆستێکدا سەبارەت بە قازانجی پارسالی کۆمپانیای ئێکسۆن مۆبیل و کۆمپانیای شێڵ  ئاماژەمان بەوە کرد کە چۆن کۆمپانیای شێڵ لەسەر حسابی  وێرانکردنی ژینگە و ژیانی کۆمۆنێتییەکانی ئەوێ توانیوێتی  قازانجێکی خەیاڵیی ساڵانە  بەدەستبهێنێت

 کۆمپانیای شێڵ بە درێژایی تەمەنی 86 ساڵەی  لە  دەڤەرێکی نایجیریا [ دێلتا نایجیر] بەردەوام بووە لە هەڵکۆڵینی زەوی بە مەبەستی دۆزینەوەی نەوت و غاز و دەرهێنانییان، بەمەش ژینگە و ژیانی ڕۆژانەی خەڵکی ئەو ناوچەی وێرانکردوە.

لە زەرەرمەندانی کۆمپانیای شێڵ  نزیکەی 14 هەزار کەس شەکوایان لە دادگایەکی بەرزی بریتانیا لەسەر کۆمپانیاکە تۆمار کردووە، داوای تاوانبارکردنی شێڵ و قەرەبوی لێدەکەن  سەبارەت بەو  وێرانکارییەی کە بۆ ئەم ماوە دوور و درێژە کە لە هەقیان کردویەتی .

بە گوێرەی ڕاپۆرتێکی یەکێك لە زانکۆکانی سویسرا ساڵانە 11 هەزار کەس بە هۆی پیسی ئاو و خاك و بەروبومی کشتیارییەوە کە هۆکارەکەی دزەی نەوتی بۆرییەکانە  و ژەهراوی کردنی هەرچییان هەیە بە خاك و بەروبومیانەوە دەمرن .  گەر چی شێڵ بێ تاوانیی خۆی لەوە دەردەبڕێت و پاساوی دەدات و پرسی دزەی نەوت وەکو تاوانێك دەیخاتە سەر ملی خەڵکی نایجیریا گوایە ئەوان بۆرییەکانیان تەقاندۆتەوە و نەوتیان لە بۆرییەکانەوە دزیوە بۆیە ئامادە نییە کە قەرەبووی کەس بکاتەوە و کەیسەکانیان بە بێ بنەما دەزانێت ،بەڵام توێژینەوەکان نیشانی دەدەن کە کە شێڵ ئامادە نەبووە کە بۆرییەکانی پاك بکاتەوە و کۆنەکان کە لە هەموو ئەم ماوە دوورو دریژەدا بەکارهاتووە بگۆڕێت . بۆ پاککردنەوەی بۆرییەکان بۆ 5 ساڵ شێڵ تەنها 1 ملیار دۆلاری دەویست کە دەکاتە لە سەدا 3ی قازانجی ساڵی پاری ، ساڵی 2022 ، ئەگەر بیویستایە ئەو کارە بکات.

دانیشتوانی دێلتا نایجیر لەسەر ئاوی دوو ڕوبار دەژین بۆ خواردنەوە و بۆ ماسی گرتن کە ژیانی بەشێكی زۆر خەڵکەکەی لەسەرە ، هەروەها بۆ ئاوخواردنەوەی ئاژەڵ و ماڵاتیان، بۆ کردنی کشتوکاڵ کە ئەم ڕوبارانەش بە نەوت ژەهراوی بوون .