گروپە چالاکەکانی بریتانیا و یاسای نوێ

25/10/2022

ئەمڕۆ گروپی “یاخییبوون لە مەحفبوونەوە و گروپی نەوت بوەستێنە ، بیوەستێنە” و هەندێك گرپی دیکەی ژینگە چالاکترین گروپن لە ئەنجامدانی چالاکی ڕاستەوخۆ و مەیدانییدا.

گروپی نەوت بوەستێنە سەرەڕای گرتنی ئەو هەموو چالاوانانە لێیان هەندێك جاریش سوکایەتیکردن پێیان لە لایەن شۆفێران و خەڵکانی ئاساییەوە لەگەڵ ئەواندەشدا ئەم مانگە تاکو دێنێ 24 چالاکی گرنگیان ئەنجامداوە ، واتە هەر ڕۆژە و چالاکییەك کە بوونەتە چقڵی چاوی حکومەت و بزنس و پۆلیس.

لەگەڵ ناحەزیی حکومەت و پۆلیس  و بزنسدا لێیان، بەڵام بە گوێرەی راپرسییەکی 20 ی مانگ کە لە نێوانی 1382 کەسدا کراوە ، لە سەدا 66ی ئەو خەڵکە پشتگیرییان دەکات و دەڵێن کە کاتێك حکومەت هچ ناکات نواندنی ئەو کارانە کە چالاکی ڕاستەوخۆی ناتووند و تیژییە لایان پەسەندە، لە سەدا 34 یش دژن پێی .

ئەمڕۆ سی شەمە، 25/10 ،، بڕیارە لە پەڕلەماندا تاووتۆێی بڕیارەکان بکرێت تاکو  ببێتە یاسا. دوای دەرجونی بریتانیا لە یەکێتی ئەوروپا دەبێت بەریتانیا خۆی لە یاساکانی یەکێتی ئەوروپا پاكبکاتەوە چونکە چی تر ئەو ئەندام نییە .  بۆ ئەمەش 2400  یاسا هەیە کە لەوانە 570 یاسایان پەیوەستە بە ژینگەوە ئەوانی تریان لە بواری جیاجیادا وەکو مافی خەڵکی و مافی مانگرتن و خۆپیشاندان و درێژی سەر کار و تەندروستی و پاراستنی ژیانیان لەسە کار و  هاتەنە دەرروەی بریتانیا لە مەحکەمەی ئەوروپی و سەدەها یاسای دیکە .   حکومەتی بریتانی دەیەوێت هەموو ئەو 2400 یاسایانە هەڵوەشێنێتەوە، ئەمەش دژایەتیکردن هێڕشکردنە سەر ژینگەیە، کە ئاوا لەو گروپانە دەکات کە چالاکییەکانیان چڕتر بکەنەوە .   

چالاکی دوێنێی گروپی نەوت بوەستێنە دایان بەسەر مۆزەخانەی Madam Tussauds لە لەندەن دوان لەو چالاکوانانە  بە کێکی چۆکلێتی سەروچاوی مەلیك چارلس -یان سواخ دا. ئەمە جگە لەوەی ڕۆژی شەمە 22/10 ، شەقامێکی قەرەباڵغی باکوری لەندەنیان داگیر کرد بۆە چەند سەعاتێک .  دواتر پۆلیس 17 کەسی لێگرتن.

لە لایەکی دیکەوە بڕیاری هێنانە کایەی یاسای زۆر توند و دڕندانە بەرانبەر هەرکسێك لەو گروپانەو گروپەکانی دیکە کە خۆپیشاندان و ناڕەزایی دەکەن .  بۆ نموونە گەر تۆ لە پرۆتێستا لەسەر شەقامەکان دادەنیشیت یا شوێنێك داگیر دەکەیت گەر خۆتان ببەستنەوە بە یەکەوە یاخود بە چەسپی دوو قوولی خۆتان بە زەوییەکەوە چەسپ بکەن ئەوە سزاکەی 51 مانگ بەندییە ، زۆری تر لەم سزایانە بۆ کردنی چالاکی جیاواز بەکاردەهێنرێت.

دوێنێ دووشەمە ، 24/10 لە گروپی گرین پیس، لە لەندەن  30 چالاکوان چونە ناو House of Commons, وە داگیریان کردو هەموو ئەو دیمانە تی ڤی و ڕادیۆیەیان وەستان کە لەو کاتەدا دەستبەکار بوون .

سەرۆکی حیزبی لەیبەر ، کرێکاران، کە رەنگە ببێتە سەرەك وەزیرانی بریتانیا لە هەڵبژاردنی داهاتوودا لەگەڵ ئەوەی کە وتی ئەوان ئەو یاسایانەی کە دژ بە ژینگەیە هەڵدەوەشێننەوە کە هاتنە سەر حەوکم بەڵام ئەوان پەیوەست دەبن بە یاسای سزاکانەوە بۆ هەر کەس کە ئەو جۆرە چالاکییانە ئەنجام بدەن .