پاکێجی سنووری زیرەک ( سمارت )

لە پەیجی هاوڕێ کامەران ئەحمەدەوە وەرگیراوە

14/10/2022

پاکێجی سنووری زیرەک ( سمارت )

فرۆنتێکس، دەزگای پاسەوانی سنوور و کەناراوەکانی ئەوروپایە. چاودێری دۆخی سنوورەکان دەکات و یارمەتی دەسەڵاتداران دەدات لە هاوبەشیکردنی زانیارییەکان لەگەڵ وڵاتانی ئەندام. بڕیار وایە لە ١٨ و ١٩ی ئۆکتۆبەر لە ڕۆتەردام کۆنفرانسێک لەسەر سیستمی هاتنە ژوورەوەو دەرچوون (Entry/Exit System (EES)) ببەستێت.

کۆنفرانسەکە ستافی فرۆنتێکس، کارمەندانی دەسەڵاتدارانی سنوور و بەندەرەکانی وڵاتانی ئەندامی یەکێتی ئەوروپا، و نوێنەرانی کۆمپانیا هەڵبژێردراوەکان، و کۆمەڵەکانی کەشتییە گەشتیارییەکان کۆدەکاتەوە بۆ گفتوگۆکردن لەسەر جێبەجێکردنی سیستەمی چوونە ژوورەوە/دەرچوون کە بنکەیەکی زانیارییە لەسەر بنەمای بایۆمەترییە، لە سنووری دەریایی خاڵی پەڕینەوەی نێوان ولاتانی ئەندام.

هەروەک لە ماڵپەڕی کۆمسیۆنی ئەوروپادا هاتووە (و بەستەرەکەی لە خوارەوە دائەنێم) سیستمەکە بریتییە لە :” سیستمێکی ئایتی ئۆتۆماتیکی بۆ تۆمارکردنی گەشتیاران لە وڵاتانی سێیەمەوە، چ خاوەن ڤیزەی کورتماوە چ گەشتیارانی بێ ڤیزا، هەر جارێک کە سنوورێکی دەرەکی یەکێتی ئەوروپا دەبڕن. سیستەمەکە ناوی کەسەکە و جۆری بەڵگەنامەی گەشتەکە و داتای بایۆمەتری (پەنجە و وێنەی دەموچاوی گیراو) و بەروار و شوێنی چوونە ژوورەوە و دەرچوون تۆمار دەکات”. بڕیار وایە سیستمەکە وەک پرۆژەی بەرگریی لە پاراستنی سنوورەکانی ئەوروپا لە مانگی مەی ٢٠٢٣ ەوە بچێتە بواری جێبەجێکردنەوە. پروپۆزڵی(پێشنیازی) پرۆژەکە لە ساڵی ٢٠١٦ ەوە وەک پاکێجی سنووری سمارت ناسێنرا لە بەرپەرچدانەوەی هاتنی لێشاوی پەنابەران لە ساڵی ٢٠١٥ و لە لایەن کۆمسیۆنەوە لە سالی ٢٠١٧ پرۆژەکە وەک پاکێجی سنووری سمارت (زیرەک) بڕیاری جێبەجێکردنی درا.

وەک لە ماڵپەڕی کۆمسیۆندا هاتووە : ” EES جێگەی سیستەمی ئێستای مۆرکردنی دەستی پاسپۆرت دەگرێتەوە کە کاتێکی زۆری دەوێت ڕێگە بە دۆزینەوەی سیستماتیکی ئەو کەسانە نادات کە زیاد ئەمێننەوە یان ناگەڕێنەوە. بەشداری دەکات لە ڕێگریکردن لە کۆچی نائاسایی و یارمەتیدەری پاراستنی ئاسایشی هاوڵاتیانی ئەوروپایە “

کۆمیتەی دژ بە بارگانیکردنی چەک لە هۆڵەندا پێی وایە :”سەرباری ئەوەی دیوارێکی ڤێرچواڵە ، هاوسان لەگەڵ ئەو سنوورە فیزیکیانەی کە ئێستا بوونیان هەیە ، درێژەی هەولەکانی میلیتاریزەکردنی سنوورە بۆ ریگرتن لە پەنابەران و ئاسانکردنی دیپۆرتکردنەوەیان ، جگە لە ڕەخساندنی دەرفەتی قازانجی سەرمایە بۆ کۆمپانیاکانی پیسەسازی سەربازی و ئەمنیی “

کۆمیتەی دژ بە بازرگانیکردنی چەک پێ‌ی وایە :” یەکێک لە دەرئەنجامەکانی ئەم تۆڕە دروستکردنی ڕژێمێکی ‘ئاپارتاید’یە: هاوڵاتیانی یەکێتی ئەوروپا و گەشتیارانی ئاسایی دەبێت بە خێرایی و بە ئاسانی سنوورەکان ببڕن، لە کاتێکدا کۆچبەرە ‘نەخوازراوەکان’ ئەبێت دەستنیشان بکرێن، و کۆنترۆڵ بکرێن، و ڕەت بکرێنەوە . نیگەرانی زۆر سەبارەت بە بنەما ڕەگەزپەرستەکانی سیستەمێکی لەو جۆرە بوونی هەیە، نەک تەنها لە لایەنگری ڕەگەزی، بەڵکو لەسەر ئاستی کەسێتی تاک و تەکنەلۆژی و مەترسییەکانی تێڕوانینی پرۆفایلی بێئاگاداری و هیچ بەهانەیەکی یاسایی لە لایەن پۆلیسەوە”

سەبارەت بەو کۆمپانیایانەی پیشەسازی سەربازی کە لە پشت قازانجکردنی بێشوومارەوەن لەم سیستمانەی جیاکاریی ڕێکخراوەکە بەم سیویە زنایاری ئەبەخشێت: ” بنکەدراوە(داتا بەیس)ی سنوور و کۆچەکانی یەکێتی ئەوروپا دەرفەتی قازانجی گەورە بۆ بواری ئایتی لەناو پیشەسازی سەربازی و ئاسایشدا خستووەتە ڕوو. لە ساڵی ٢٠١٩ەوە پێنج کۆمپانیا – ئاتۆس بەلجیکا، ئای بی ئێم بەلجیکا، ئیدیمیا (فەرەنسا)، لیۆناردۆ (ئیتاڵیا) و سۆپرا ستێریا بێنێلۆکس (بەلجیکا) – زیاتر لە نیو ملیار یۆرۆیان لە گرێبەستەکانی جێبەجێکردن و پاراستنی EES بەدەستهێناوە، لەنێویاندا لایەنەکانی بایۆمەتری. گرێبەستی بچووکتر بەخشراوەتە ئێڤێریس (ئیسپانیا) و ڤیژن-بۆکس (پۆرتوگال) بۆ بەڕێوەبردنی پڕۆژەی تاقیکاری بەم سیستەمە لە ئیسپانیا و بولگاریا.”

کۆمیتەی دژ بە بازرگانیکردنی چەک لە درێژەی بابەتەکەیدا ئەم هەوڵە وەک بەردەوامبوون لە شکستی سیاسەتەکانی کۆچبەریی ولاتانی ئەوروپا ئەناسێنێ. لە کاتێکدا کۆمپانیا سەربازی و ئەمنییەکان بێشوومار قازانج ئەچننەوە، دەرگاکان بە هەموو شێوەیەک بە ڕووی پەنابەران دائەخرێن و توندتر ئەکرێنەوە.

https://frontex.europa.eu/about…/who-we-are/origin-tasks/

https://home-affairs.ec.europa.eu/…/entry-exit-system_en

%d هاوشێوەی ئەم بلۆگەرانە: