زانیاریەکی سەرسوڕهێنەر

24/07/2022

لەم یەك دوو ڕۆژەی پێشوودا ڕۆژنامەی گاردیان زانیاری ئەوەی ئاشکرا کرد کە چۆن کارتێلەکانی نەوت بۆ ماوەی 50 ساڵە  ڕۆژانە 3 ملیار دۆلار قازانج دەکەن.

دیارە قازانجی ئەوان لەسەر 3 بنەمایە کە یەکەمیان : چەوساندنەوەی هێزی کار و هەر ئاواش چەوساندنەوەی بەکاربەرانی بەرهەمەمانی ئەوان لە نەوت و گازۆیل و غاز و موشتەقاتەکانی دیکەی .  دووەم : تێکدانی ژینگە و پاوانەکردنی بە ئارەزووی خۆیان بۆ مەبەستی قازانجی زیاتر و کەڵەکەکردنی سەرمایەی زیاتر.  سێیەم : یاساکان و نوێنەراەکانیان لە دەوڵەتدا یاخود لۆبییەکانیان کە چۆن هەموو ئەمانە بە قازانجی ئەوان کاردەکەن واتە دژ بە کۆمەڵ و بە ژینگە.

جێگای تاسان نییە کە ئەم قسەیەی پرۆفیسۆر Aviel Verbruggen بە ڕاست و دروست وەرگرین کە دەڵێت ” قازانجی ئەم کارتێلانە  کە لە ساڵی 1970 وە 52 تریلۆن دۆلار بووە، واتە ساڵی 1 تریلۆن دۆلار قازانج،  ئەوەندە زۆرە کە دەتوانێت  هەموو سیاسەتمەدارێک، هەموو سیستەمێکی پێبکڕرێت، هاوکاتیش دەکرێت  کارکردن لەسەر قەیرانی کەشوهەوا دوابخەن.  ئەم پارەیە ئەوەندە زۆرە کە دەستتێوەردانەکانی سیاسسیەکان دەوەستێنی و چالاکییەکانی بەرگریش لە ژینگە سنووردار دەکات.” هەر ئەم پرۆفیسۆرە وا پێشبینی دەکات کە لە ساڵی 2022 ئەم قازانجە زیاتر دەبێت. ئەوە ئاشکرایە  کە بۆچی نرخی نەوت و بەنزین و گازۆیل و غاز ئەوەندە گرانە لە جیهاندا ، تێگەیشتن  لە فۆرمیلەکە زۆر ئاسانە هەتا قازانج هەڵکشێت دەبێت نرخی کەرەسەکان بەرزتر ببێتەوە ، پێچەوانەکەشی دروستە.