ئایندە و برسێتی

07/05/2022

دوای ڕوودانی جەنگەکە بۆ زۆربەمان دەرکەوت کە ئۆکرانیا و ڕوسیا چ سەنگێکی سیاسی و ئابوورییان هەیە. ئۆکرانیان یەکەم نێرەری دانەوێڵەیە دوای دانەوێڵە پەینی کیمیاوی یاخود مەوادی بەپیتکەری زەوی.

بە گوێرەی ڕاپۆرتێکی نوێ ئۆکراینا ساڵانە 33 ملیۆن تەن لە گەنم بەرهەم دەهێنێت و لەمەش 20  ملیۆن تەنی هەناردەی دەرەوەی خۆی دەکات، بەڵام لە ئێستادا بە هۆی جەنگەکەوە مەترسی ئەوە هەیە کە دروێنەی گەنم بە ڕێژەی لە سەدا 35 دابەزێت لە چاو ساڵانی پێشتردا.  بێ  گومان جەنگەکە لە سێ لاوە کارایی خۆی دادەنێت لە سەر ناردنە دەرەوەی گەنم .  یەکەم: بە هۆی کەمی بەرهەمهێنانەوە .  دووەم:  مەترسی درێژە کێشانی جەنگەکە بۆ ئەمەش دەوڵەتی ئۆکرانیا ڕێگرە لە ناردنە دەرەوەی گەنم و دەیانەوێت هەموی ئەمبار بکەن بۆ کاتی پێویستی خۆیان .  سێیەم: لە سەدا 90 گەنمی هەناردە لە ڕێگای بەندەرەوە دەڕوات کە لەسەر دەریای ڕەشە ، بەڵام لە ئێستادا دەریای ڕەش بە سنوری ئۆکرانیا لە لایەن ڕوسیاوە دەورەی گیراوە و ڕێگا نادات هیچی ئۆکرانیا بگاتە دەرەەوەی خۆیان.  بەم هۆیەشەوە نرخی گەنم لە مانگی ئازاردا لە جیهاندا بە بری لە سەدا 20 سەرکەوت. ئۆکرانیا لە هەناردەکردنی پەینی کیمیاوی و مەوادەکانی بەپیتکردنی زەویش لەگەڵ روسیادا ڕۆڵی سەرەکی هەیە بەڵام بە هۆی جەنگ و گەمارۆدانی بەندەرەوەکانی سەر دەریای ڕەش لە لایەن روسیاوە ، هەرناردە ناکرێن ئەمەش بە ڕۆڵی خۆی دەوری هەیە لە زیادنەکردنی بەروبوومی دانەوێڵەدا .

بێ گومان سەرکەوتنی ئەم نرخە هۆکاری دیکەشی هەیە لەوانە گوڕن لە ژینگە و کەشوهەوا کە پارساڵ  زۆر گەرم بوو ڕۆڵی خۆی هەبوو لەسەر بەرهەمهێنانی گەنم لە ڕوسیا و هیندستان و ئەمەریکاش. هەروەها ئۆسترالیا و کەنەدەش کە بەرهەم‌هێنەرێکی باشن ئەوانیش بە هۆی گەرمای ساڵی پارەوە ئەوەندەیان بەرهەم نەهێنا ، گەرمی ساڵی پار وڵاتانی خواروی ئاسیاشی گرتەوە ئەوانیش ئەوەندە دەغڵو داننیا بەرهەم نەهێنا ئەمە جگە لەو شوێنانەی کە شەڕی لێ هەیە وەکو سوریا و یەمەن و ..

بەم هۆیانەی سەرەوە ئابووریناسەکان وا پێشبینی دەکەن کە ساڵی ئایندە برسێتی لە زۆر شوێندا بڵاودەبێتەوە.