شەڕی بە وەکالەت

زاهیر باهیر

01/05/2022

بەداخەوە بەردەوامبوونی شەڕەکە ئەوە ڕوون دەکاتەوە کە ئەم شەرەی نێوانی ڕسیا و ئۆکرانی شەڕی بە وەکالەتی ناتۆ و غەرب و ئەمەریکایە لەگەڵ ڕوسیادا. گەرچی وەکالەت بێت یاخود ڕاستەوخۆ هە جەنگێکە دژی خەڵکانی هەژار و ئاسایی لە هەموو شوێنێکی ئەم جیهانەدا بۆیە زەروورە کە دژ بە جەنگ بین و لەوەش گرنگتر دژ بە سیستەمی جەنگ و جەنگدروستکردن، بین.

وردە وردە لەڕێگای زلهێزەکان و ژنان و پیاوە بەرپرسەکانیانەوە لە سای ڕاگەیاندنەکانیان ئەو شەڕی بە وەکالەتە باشتر بۆ ئێمە ڕووندەبێتەوە .  هەر بۆ نموونە با چەند قسەیەکی گەورە بەرپرسانی جیهانی بە بەڵگە بهێنمەوە:

+ سەرەکوەزیرانی بریتانیا ، بۆریس جۆنسۆن، لە سەفەرەکەیدا بۆ ئۆکرانیا ئامۆژگاری زێلنسکی کرد کە وتووێژ لەگەڵ ڕوسیادا نەکەن.

+ Liz Truss وەزیری دەرەوەی بریتانیا لە وتەکانی کە لە مانشن هاوس دای وتی : سەرکەوتنی تەواومان دەوێت زائیدەن ڕزگارکردنی تەواوی بەشە داگیرکراوەکانی ئۆکرانیا بە جەزیرەی قەرم-یشەوە ” زەرووراتی ستراتیجییە”  بۆ غەرب .  تەنانەت قسەشی بۆ ناتۆ و ناوی ناتۆوە کرد : بۆ غەرب.

وتی ” ئەگەر پوتین بیباتەوە ئێمە هەرگیز هەست بە سەلامەتی ناکەین” . دیارە دەشیوێت کە پوتین پێش هەڵبژاردنی گشتی بریتانیا بروات تاکو سەرکەوتنەکەیان  ببێتە دەسکە گوڵی پارتی موحافیزین بۆ هەڵبژاردنەوەیان.

+ ڕای ئەمریکییەکانیش ڕەقتر بووە بەرانبەر ڕوسیا. بۆ ئەمەش لەم ماوەیەدا بایدن وتی : من لەسەر قسەکەی مانگی ئازارم سوورم . کە وتی  ” پوتین ناتوانێت لە دەسەڵاتدا بمێنێتەوە” .  ئەمە لەلای زۆرێك لە ڕۆژانامە نوسانوە بە  ‘ گۆڕینی ڕژێم ‘ لە قەڵەم درا ، گەرچی ئەو نکوڵی کرد بەڵام خۆی لە راستیدا یان جێنگی ڕژێم .

  وەزیری بەرگرییەکەشیی Lioyd Austin  لە ئێستادا دەلێت : دەمانەوێت ڕوسیا بۆ هەمیشە ” لاواز ببێت” تاکو هەرگیز توانای نەبێت کە هەڕەشە لە دراوسێکانی بکات .

ناتۆ و غەرب و ئەمەریکا هەتا بۆیان بکرێت شەڕەکە بە وەکیلەکەیان دەکەن واتە بە ناڕاستەو خۆ نەك بەڕاستەوخۆ ، کە ئەمەش وەك ەڕۆژنامەنوسێکی مەشوری  ڕۆژنامەی گاردیان وتی : ناتۆ وەك نەخۆشێك وایە بەڵام نکوڵی لیدەکات ، لە ڕاستیدا بە چەند پێوانەیەك ناتۆ لەگەڵ ڕوسیادا لە جەنگدایە.