١٤ی ئایاری ٢٠٢٢ خۆنیشاندانی هاوپشتی لەتەک هەموو هەڵهاتووان و پەنابەرانی سەر سنوورەکانی ئۆروپا

ئەو مرۆڤانەی کە لەپشت دیوارە بەرزەکانی سیستەمی سنووریی ئۆروپا لەنێو دارستانەکان گیرخواردوو و وێڵن، لەبیرمەکە، ئێمە نابێت بینەری نادەربەستی ئاوارەیی و مردنی ئەو کۆچەرانە (هەڵهاتووانە) بین.

ئێمە، گرووپێک لە ڕێکخراوی بێسنوور لە سەرانسەری ئاڵمانیاوە، ڕێکەوتی ١٤ی ئایاری ٢٠٢٢ خۆنیشاندانی ناڕەزایەتی لە شاری فرانکفۆرت (ئۆدەر) ڕێکدەخەین. ئەم خۆنیشاندانە بۆ کۆتاییهێنان بە توندوتیژی و دابڕاندن لەسەر سنووری نێوان بێلاڕووس و پۆڵۆنیا دەبێت و ئێمە خوازیاری کردنەوەی سنوورەکان و وەرگرتنی کۆچەران هەین.

ئێمە گرووپێکی کردەیی لە کۆمەڵێکی فراوانتر هەین، کە لە بەرانبەر ڕامیارییە سنوورییە بێبەزەییەکانی ئۆرووپا لەسەر سنووری بێلاڕووس و پۆڵۆنیا لەسەر زۆر ئاستی جۆراوجۆر خوازیاری کۆتاییهێنان بە ڕامیارییەکانی دابڕاندن و دیپۆرتکردنەوە دەبین و لەسەر ئازادی بەبێ بەند و مەرجی سەفەرکردن – مافی نیشتەجێبوون پێداگریی دەکەین. لەپێناو ئۆرووپایەکی بەبێ سنوور و هاوپشت.

ئەو دیمەن و هەواڵانەی کە لە سنوورە دەرەکییەکانی یەکێتی ئۆروپا لەبارەی دۆخی خەماوەی پەنابەران بە دەستی ئێمە دەگەن، زیاتر و زیاتر کردەکاریی دڕندانەی ئەوان بە ئێمە نیشاندەدات. یەکێتی ئۆرووپا نەک هەر بەو تاوانانە مۆڵەت دەدات، بەڵکو چالاکانە لەنێو تاوانش هەنگاونەرە.

مرۆڤە کۆچەرەکان لەسەر سنووری پۆڵۆنیا و بێلاڕووس لەبەر سەرما و لەنێو ئوردووگەکان و لەنێو خێمە کاتییەکان زیندانی دەکرێن، یان تەنانەت لەنێوەندی دارستانەکان بەبێ یارمەتی پشتگوێ دەخرێن. کۆچەران دەکەونە بەر توندوتیژیی دڕندانەی پاسەوانانی سنوورەکان. ئەوان لێدان دەکرێن، پۆشاک و خواردن و تەلەفۆنەکانیان لێدەسێندرێن. ئەوان لەنێو سەرماوسۆڵەی زستان بەبێ هیچ یارمەتییەک پشتگوێ دەخرێن. بەشێک لە ئەوان لەبەر ئەو دۆخە مەترسیدارە بەهۆی برسیەتی و سەرما دەمرن.

ئەوان لەنێو ئوردووگە شێوە زیندانەکان لە بار و دۆخێکی نامرۆیی ڕاگیردرێن و زیندانیی دەکرێن و لە چوونی ئەوان بۆ نێو سنوورە دەرەکییەکانی ئۆرووپا رێگریی دەکرێت. پەرەدان بە سەربازیی کردنی سنووری پۆڵۆنیا و بێلاڕووس و پشتوێنێکی مەرگیی دیکەیان لەسەر سنوورە دەرەکییەکانی یەکێتی ئۆرووپا درووستکردوە. سەرەنجامی گێڕانەوە نایاساییەکان (Push backs) پەنابەران و هێنانە ئارای دۆخەکە ترسناک و خەماوەرەکان بۆ ئەوان لە ناوچە سنوورییەکان، کە تاکو ئێستا بە مردنی زیاتر لە سێ (٣٠) کەس تەواو بوە.

نابێت لەبیربکرێت، هەر مرۆڤێک کە بۆ تێپەڕبوون بەنێو سنوورەکان گیانی خۆیان لەدەستبدات، ڕوودانێکی ڕێکەوتانە نییە، بەڵکو بڕیاردانی نەژادپەرستانەی دەوڵەتدارانە. جیاکردنەوەی قەڵای ئۆرووپا لەلایەن پۆڵۆنیا بە درووستکردنی دیوارێک لەنێوان پارکی بیاڤۆیسکا بەردەوامی هەیە. لەنێوبردنی دوایین دارستانەکانی ئۆرووپا، بەس نەهامەتییەکی مرۆیی نییە، بەڵکو نەهامەتییەکی ژینگە و ئەوەش لەنێو دەریاکان و هەوا بوونی هەیە.

لەپشت ئەو ڕامیارییە و ئامانجە، بنچیینەکانی پاراستنی بەزم و کارە نەژادپەرستانە و بەهرەکێشانە و ستەمگەرایانە لەنێو ژیانی ڕۆژانەی هەمووان ئامادەیە و ئێمە ئەو ڕامیارییە دژە مرۆییانە ڕەتدەکەینەوە و خوازیاری هاوپشتیی لەتەک هەموو پەنابەران لە سەرتاسەری جیهان هەین.

ئاوڕدانێک لە ئۆکرانیا، لە ئێستا بۆ ئێمە دەردەکەوێت: هاوپشتی لەتەک کەسانێک کە خەریکی هەڵهاتن و تێپەڕین هەن، ویست بۆ وەرگرتنی ئەو کەسانە و جێبەجێکردنی ڕامیاریی وەرگرتن بۆ ئەوان دەتوانێت ببێت بە هەنگاوی مرۆیی و هاوپشتی، کە ساڵانێک نایاسایی وێنا دەکرا.

ئەو کەتوارەی کە ئێستا دەتوانرێت لەتەک کەسانی هەڵهاتوو هاوپشتی دەرببڕدرێت، زۆر گرنگ و درووستە و بەو جۆرە نیشاندەدات، کە هیچ هاوپشتییەکی سنووردار لەتەک کەسانێک کە هەڵهاتوو و تێپەڕن، بوونی نییە. لەنێوان پەنابەرانی سپیپێستی ئۆرووپایی و پەنابەرانی کۆچەری نا–سپیپێست جیاوازیی دەکرێت. دەبێت بەسەر ئەو تێڕوانینە ناڕاستگۆیانە و دووڕوانە زاڵ بین، ئێمە بۆ هاوپشتی لەتەک هەموو کەسانیک کە هەڵهاتوون و لە باری تێپەڕینن، هەین.

یەک ‌هێڵی تێپەڕین و ڕێڕەوی وەرگرتنی خێرا، هاوپشت و بەبێ ڕێگریی، ڕامیارییەک لە بارەی کۆچ و سنوورکان بۆ هەموو ئەو کەسانەی کە هەڵدێن، ماوەیەکی زۆرە دواخراوە– گرنگ نییە بە چ پاسپۆرت و یان لە چ وڵاتێکەوە هاتوون! ئێمە خوازیاری کردنەوەی سنوورەکان و پاراستنی ئازادیی هاتووچۆکردن بۆ هەموو مرۆڤەکان هەین.

بەس لە بارێکدا کە ویستی ڕامیاریی بوونی هەبێت، شێوازی جیاواز بۆ بەرخورد بەو مرۆڤانەی کە لە باری هەڵهاتن هەن، لە توانا هەیە!

ئێمە بڕوامان هەیە، کە جیهانێک بەبێ پێکهاتەی نەژادپەرستانە و بەبێ سنوور و دەوڵەت لە توانا هەیە. بەڵام ئێمە بڕوامان ئاوایە، کە دەبێت ئەو گۆڕانە بەدەستی خۆمان ئەنجامبدەین. وەرن با پێکەوە بۆ هاوپشتی و جیهانی ئازاد ببزوێین!

بەو بۆنەوە، ڕۆژی ١٤ی ئایاری ٢٠٢٢ ساعەت ١٢ی نیوەڕۆ لە فرانکفۆرت (ئۆدەر) لە هەرێمی براندن‌بورگ دەچینە سەرشەقامەکان و خۆنیشاندان دەکەین، لەپێناو گۆڕان بەرەو دونیایەکی بەویژدانانە لەتەک ئێمە هاودەنگ بن!

————————————————————————————————————————

Ew mrovaney ke lepşit dîware berzekanî sîstemî snûrîy orupa lenêw daristanekan gîrixwardû û wêlln, lebîrmeke, ême nabêt bînerî naderbestî awareyî û mirdnî ew koçerane (hellhatuwane) bîn.

Ême, grûpêk le rêkixrawî bêsnûr le seranserî allmanyawe, rêkewtî 14î ayarî 2022 xonîşandanî narrezayetî le şarî frankfort (oder) rêkdexeyn. Em xonîşandane bo kotayîhênan be tundutîjî û dabrrandin leser snûrî nêwan bêlarrûs û pollonya debêt û ême xwazyarî kirdnewey snûrekan û wergirtnî koçeran heyn.

Ême grûpêkî kirdeyî le komellêkî frawantir heyn, ke le beranber ramyarîye snûrîye bêbezeyyekanî orûpa leser snûrî bêlarrûs û pollonya leser zor astî corawcor xwazyarî kotayîhênan be ramyarîyekanî dabrrandin û dîportkirdnewe debîn û leser azadî bebê bend û mercî seferkirdin – mafî nîştecêbûn pêdagrîy dekeyn. Lepênaw orûpayekî bebê snûr û hawpişt.

Ew dîmen û hewallaney ke le snûre derekîyekanî yekêtî orupa lebarey doxî xemawey penaberan be destî ême degen, zyatir û zyatir kirdekarîy drrindaney ewan be ême nîşandedat. Yekêtî orûpa nek her bew tawanane mollet dedat, bellku çalakane lenêw tawaniş hengawnere.

Mrove koçerekan leser snûrî pollonya û bêlarrûs leber serma û lenêw urdûgekan û lenêw xême katîyekan zîndanî dekrên, yan tenanet lenêwendî daristanekan bebê yarmetî piştigwê dexrên. Koçeran dekewne ber tundutîjîy drrindaney pasewananî snûrekan. Ewan lêdan dekrên, poşak û xwardin û telefonekanyan lêdesêndirên. Ewan lenêw sermawsolley zistan bebê hîç yarmetîyek piştigwê dexrên. Beşêk le ewan leber ew doxe metrisîdare behoy birsyetî û serma demrin.

Ewan lenêw urdûge şêwe zîndanekan le bar û doxêkî namroyî ragîrdirên û zîndanîy dekrên û le çûnî ewan bo nêw snûre derekîyekanî orûpa rêgrîy dekrêt. Peredan be serbazîy kirdnî snûrî pollonya û bêlarrûs û piştwênêkî mergîy dîkeyan leser snûre derekîyekanî yekêtî orûpa drûsitkirdwe. Serencamî gêrranewe nayasayyekan (Push backis) penaberan û hênane aray doxeke trisnak û xemawerekan bo ewan le nawçe snûrîyekan, ke taku êsta be mirdnî zyatir le sê (30) kes tewaw bwe.

Nabêt lebîrbikrêt, her mrovêk ke bo têperrbûn benêw snûrekan gyanî xoyan ledestibdat, rûdanêkî rêkewtane nîye, bellku birryardanî nejadperistaney dewlletdarane. Cyakirdnewey qellay orûpa lelayen pollonya be drûsitkirdnî dîwarêk lenêwan parkî byavoyiska berdewamî heye. Lenêwbirdnî dwayîn daristanekanî orûpa, bes nehametîyekî mroyî nîye, bellku nehametîyekî jînge û eweş lenêw deryakan û hewa bûnî heye.

Lepşit ew ramyarîye û amance, binçîynekanî parastinî bezm û kare nejadperistane û behrekêşane û stemgerayane lenêw jyanî rojaney hemuwan amadeye û ême ew ramyarîye dje mroyyane retdekeynewe û xwazyarî hawpiştîy letek hemû penaberan le sertaserî cîhan heyn.

Awirrdanêk le okranya, le êsta bo ême derdekewêt: hawpiştî letek kesanêk ke xerîkî hellhatin û têperrîn hen, wîst bo wergirtnî ew kesane û cêbecêkirdnî ramyarîy wergirtin bo ewan detwanêt bbêt be hengawî mroyî û hawpiştî, ke sallanêk nayasayî wêna dekra.

Ew ketwarey ke êsta detwanrêt letek kesanî hellhatû hawpiştî derbibirrdrêt, zor gring û drûste û bew core nîşandedat, ke hîç hawpiştîyekî snûrdar letek kesanêk ke hellhatû û têperrn, bûnî nîye. Lenêwan penaberanî spîpêstî orûpayî û penaberanî koçerî na-spîpêst cyawazîy dekrêt. Debêt beser ew têrrwanîne narrastgoyane û dûrrwane zall bîn, ême bo hawpiştî letek hemû kesanîk ke hellhatûn û le barî têperrînin, heyn.

Yek hêllî têperrîn û rêrrewî wergirtnî xêra, hawpişt û bebê rêgrîy, ramyarîyek le barey koç û snûrkan bo hemû ew kesaney ke helldên, maweyekî zore dwaxrawe- gring nîye be çi pasport û yan le çi wllatêkewe hatûn! Ême xwazyarî kirdnewey snûrekan û parastinî azadîy hatûçokirdin bo hemû mrovekan heyn.

Bes le barêkda ke wîstî ramyarîy bûnî hebêt, şêwazî cyawaz bo berxurd bew mrovaney ke le barî hellhatin hen, le twana heye!

Ême birrwaman heye, ke cîhanêk bebê pêkhatey nejadperistane û bebê snûr û dewllet le twana heye. Bellam ême birrwaman awaye, ke debêt ew gorrane bedestî xoman encambdeyn. Wern ba pêkewe bo hawpiştî û cîhanî azad bbizwêyn!

Bew bonewe, rojî 14î ayarî 2022 sa’et 12î nîwerro le frankfort (oder) le herêmî brandinburg deçîne serşeqamekan û xonîşandan dekeyn, lepênaw gorran berew dunyayekî bewîjdanane letek ême hawdeng bin!