لە سای پەتای کۆرۆنا هەر ساماندارە ئەوروپی و ئەمەریکییەکان نین کە دەوڵەمەند دەبن، بەڵکو…

14/01/2022

بە گوێرەی ڕاپۆرتێکی نوێی ئۆکسفام [Oxfam  ] کە چەند ئامارتێکی نوێی سەبارەت بە ساماندارانی ئاسیا کە چۆن لە سای پەتای کۆرۆنا تورەقییان کردووە خۆستۆتە بەردەست.

ڕاپۆرتەکە ئەم ڕاستییانەمان دەخاتە بەرچاو:

• لە سای پەتای کۆرۆنا 20 ملیاردەر لە ئاسیادا دروستبوون .  ئەمە لە کاتێکدا کە پەتای کۆرۆنا بووەتە هۆی لەکارخستنی یاخود دەرکردنی 140 ملیۆن لەسەر کار لەو کیشوەرەدا.

• ئەوانەی کە ئاوا تورەقییان کردووە خاوەنی هەندێك کۆمپانیان وەکو : پێداویستی پاراستنی کەسەکان ، بە تایبەت بۆ دکتۆر و کارمەندانی خەستەخانەکان: دەمامك ، صەدرییە ، دەستکێش  خاوێنکردنەوەی دەست و ناو خەستەخانە …، لە پلەی دووهەمدا ئەو کۆمپانیایەی کە ئاماری تێستکردن [ پشکنینی کۆرۆنا] ی دروستکردووە کە خۆت لە ماڵەوە یا لە شوێنی دیکە دەتوانیت ئەو تێستە بکەیت .  بەشێکی ئەم کۆمپانیانە لە هیندستان و چین و هۆنکۆنگ و یابانن.

• ژمارەی ملیاردەرەکان لە ئاسیادا لە نێوانی مانگی ئازاری 2020 وە تاکو مانگی نۆڤەمبەری 2021 لە 803 ملیاردەرەوە بۆ 1087 ملیاردەر بەرزبووەوە واتە بە بڕی سێیەکی ژمارەی پێشوتری چووەتە سەرەوە.

• هەر ئاواش داهاتی ئەم ملیاردەرانە بە بڕی سێ لەسەر چوار سەرکەوتووە کە  دەکاتە لەسەدا 74 بە ڕێژەی سەدیی . 

• ڕاپۆرتەکە دەڵێی ساماندارانی لە سەدا یەکی ئاسیا خاوەنداری لە سامانی لە سەدا 90 کەی ئاسیا دەکەن.

• لە ساڵی 2020 دا 81 ملیۆن ئیش لە دەست چووە هەر ئاواش کاتی سەر ئیشیش واتە سەعاتی سەر کار  کەمی کردووە ، بەمەش پاڵی بە 22 تا 25 ملییۆن کارگەرەوە ناوە تاکو لە هەژاریدا بژین ئەمە لە کاتێکدا کە کاریشیان هەبووە.

• ملیاردەرەکانی ئاسیا بڕی سامانیان بە  1.46 تریلۆن دۆلارەوە سەرکەوتووە، ئەم بڕەش گەر وردی بکەیتەوە و ساڵانە 10،000 دۆلار کافییە بۆ  هەر هەموو ئەوانەی کە کارەکانیان لەدەستداوە، واتە ئەم بڕە پارەیە دەتوانێت ئەو کەلێنە پڕ بکاتەوە.

• ڕاپۆرتەکە ئەوەش پشتڕاستدەکاتەوە کە ژنان زیاتر لە پیاوان کارەکانیان لە دەستداوە ،  کە ئەمەش چاوەروانکراوە وەکو چۆن لە هەموو کارەساتێکدا ژنان و منداڵان و پیر و پەککەوتوان بەشی شێریان لەو کارەساتە بەردەکەوێت .

• زۆربەی ژنان لە ئاسیا زۆرتر لە بەرەی پێشەوە کاریان کردووە وەکو لە سەدا 80یانن نێرسن و لە سەدا 70 یان کارمەندی تەندروستین .

• ڕاپۆرتەکە پێشبینی ئەوە دەکات کە لە ساڵی 2025 دا ژمارەی ملیاردەرەکانی ئاسیا 42 هەزار کەسی تر خاوەنی 50 ملیۆن دۆلار دەبن و هاوکاتیئش 99 هەزار ملیاردەریش زیاد دەکات.  بەم شێوەی ژمارەی ملیۆنەرەکان لە ساڵژی 2025 و بە بەراوەند بە ساڵی 2020 دا بە ڕێژەی لە سەدا 58 زیادەکەن و بە ژمارەش 15.3 ملیۆن کەس دەبن.