آنـارشـیـسـت هـا در انـقـلاب اسـپـانـیـا ١٩٣٦- ١٩٣٩ / ٩

توفان آراز

روشـنـگـری هـا و پـانـوشـت هـا

1- جـامـعـۀ اسـپـانـیـا تــا سـال 1936 تـحـت تـسـلـط چـنـد ائــتـلاف قـدرت کـم و بـیـش مـطـلـقـه قـرار داشـت. در 1931 یـک

شـکـل رژیــم جـمـهـوری بـرقــرار گـردیـد، ولـی آن در 1933 بــه وسـیـلـۀ یـک رژیــم دسـت راسـتـی نـیـمـه فــاشـیـسـتـی

مـنـحـل شـد. فــوریـه 1936 احـزاب بــه گـفـتـمـان ” جـبـهـۀ خـلـقـی“( مـهـم تــریـن شـان احـزاب سـوسـیـال دمــوکــرات و

لـیـبـرال هـای پـیـش رو) به اکـثـریـت در پـارلـمـان دسـت یـافـتـنـد. پـیـروزی ایـن احـزاب در انـتـخـابـات تـا درجـۀ زیـادی

بـه آن عـلـت بـود، کـه کـارگـران آنـارشـیـسـت بـسـیـاری بـه مـقـصـود احـتـراز از روبـه رویـی بــا وضـعــیـت نـامـنـاسـب

تـری بـه احـزاب ” جـبـهـۀ خـلـقـی” رأی دادنـد.

2- Porque perdimos la guerra: Una contribución a la historia de la tragedia española, p.358(Madrid, G. del Toro,

1975)

3- La CNT en la revolutión española, vol.3, p.1015(Toulouse, 1951-53)

4- کـودتــای نـظـامـی فــاشـیـسـت هـا اسـپــانـیـا را بـه دو نــیـمـه تـقـسـیـم نــمـود. در خـاتــمـۀ 1936 بـخــش شـمـال غــربــی

تـحـت سـیـادت فـاشـیـسـت هـا و بـخـش هـای جـنـوبـی و شـرقـی در تـسـلـط جـمـهـوری قـرار داشـتـنـد.

5- اشـتـراکـی سـازی اجـبـاری فـی الـواقـع جـنـگ داخـلـی خـونـیـن دولـت شـوروی عـلـیـه دهـقـانـان بـود.

دولــت اشـتـراکـی سـازی را بـا ادعـای سـاخـتـگـی ” تـصـفــیـۀ کـولاک هـا “( قـشـر دهـقـانـان مـرفـه)، کـه تـخـمـیـنـاً

بــیـش از 3% کـل دهـقـانــان را تـشـکـیـل نـمـی دادنــد، بـه اجـراء گـذاشـت. طـبـق بـعـضـی ارقـام، در 1929 افـزون بـر

150000، در 1930 240000 و در 1931 285000 خــانــوار طــبـقــه بــنـدی شــده بـه عــنـوان ” کــولاک هــا ” بــه

سـیـبـری و مـنـاطـق شـمـالـی تـبـعـیـد گــردیـدنـد. مـحـاسـبـه شــده اسـت 8 مـیـلـیـون و نـیـم تــا 9 مـیـلــیـون دهــقـان زن و

مــرد و کـهـنـسـال و خـردسـال دچـار سـیـاسـت تـصـفـیـۀ کـولاک هــا شـدنـد. بـسـیـاری از ایــن دهـقـانـان نـگـونـبـخـت در

نـتـیـجـۀ مـقـاومــت اعــدام گـردیــدنــد؛ بـسـیــاری دیـگــرشـان در ضـمــن تـبـعــیــد بـــه درود زنــدگــی گـفــتــنــد. 8-6%

دهـقــانـان اتـحـاد شــوروی در اثــر سـیـاسـت تـصـفــیـۀ کــولاک هــا مـعــدوم گـشـتــنــد.(Dmitrij Volkogonov: Josef Sta

lin, Triumf og tragedie – et politisk portræt, ss.189-90(Denmark, Artia, 1992)

هـالــدور کـیـلـجـان لاکـسـنــس(Halldór Kiljan Laxness)( 98- 1902)، نــویـسـنـدۀ مـشـهــور، کـه در دورۀ فـاجـعـه

بـار اشـتــراکـی سـازی اجـبـاری از اتـحـاد شـوروی دیــدار نــمـود، بـعــدهـا در خـاطـراتـش از ایــن سـفــر تـحـت عـنـوان

En Digters opgør( مـخـالـفـت یـک نـویـسـنـدۀ خـلاق)( 1963)( صص 114 و 131) دربــارۀ دهـقــانـان اسـیـر اشـتــرا

کـی سـازی اجـبـاری نــوشـت: آن هـا ” از چـارچـوب هــسـتـی شـان بـیــرون رانــده شـده بــودنــد. (…) دقــیـقـاً در هـمـان

زمـان بــرآورد مـی شـد، کــه در حـدود 30 مـیـلـیـون دهــقـان از بـیـم اشـتـراکـی سـازی در کــشـور فـراری بـودنـد. (…)

مـن فـکـر مـی کـردم هـر صـورتـی کـه مـی بـیـنـم عـنـوان رمـانـی از تـمـام تـبـایـنـات مـهـم زنـدگـانـی اسـت.”

نـتـیـجـۀ سـیـاسـی بــااهـمـیـت اشـتــراکـی سـازی اجـبـاری از بـیـن رفـتــن اتـحـاد طـبـقـات کـارگــر و دهــقـان بــرای

هـمـیـشـه بـود.

6- Homage to Catalonia, p.247(England, Penguin Books, 1975)

7- هـمـان

8- اعـضـاء اتـحـادیــۀ صـنـفـی سـوسـیـال دمـوکــرات یـو.جـی.تـی(UGT) در شـعــاع وسـیــعـی در اشـتــراکـی سـازی، عـلـی

رغـم مـخـالـفـت رهـبـری یـو.جـی.تـی بـا خـوداداری انـبـاز گـشـتـنـد.

9- Anarchism and Workers’ Self-Management in Revolutionary Spain, p.380(Edinburg, AK Press, 2013)

10- Die Soziale Revolution in Spanien. Dokumente und Selbstdarstellungen der Arbeiter und Bauern, s.336(Berl

in, 1974)

11- امـا گُـلـدمـن(Emma Goldman)(1940- 1869)، کـه بــه دعـوت آنـارشـیـسـت هـای اسـپـانـیـا در 1936 بـه کـاتـالـونـیـا

سـفــر نـمـوده بـود، از جـمـلــۀ مـخـالـفـیـن هـمـکـاری رهـبــری ثـی.ان.تـی– اف.آ.آی بــا احـزاب ” جـبـهـۀ خـلـقـی” بـود.

بــه نـظـر گـلـدمـن کـمـونـیـسـت هـا در اولـیـن فــرصـت بـه سـلـب نـفـوذ از آنـارشـیـسـت هـا مـی پـرداخـتـنـد( امـری کـه

جـامـۀ حـقـیـقـت بــه خـود پــوشـیـد). ولـی گـلــدمـن بــه مـلاحـظـۀ حـسـاسـیــت اوضـاع از انــتـقـاد عــلـنـی از سـیــاسـت

رهـبـری ثـی.ان.تـی– اف.آ.آی خـودداری نـمـود.

12- بـه عـنـوان نـمـونـه در کـشـاورزی بـهـره از 30 تـا 50 درصـد بـالا رفـتـه بـود.

13- در انـتـخـابــات پــارلـمـان(Cortes) در فــوریــه 1936 تــنـهـا 16 نـمـایــنـده از بـیــن 473 نـمـایـنــدۀ انــتـخـاب شــده از

حـزب کـمـونـیـسـت( اسـتـالـیـنـیـسـتـی) بـودنـد.

14- Jalones De Derrota Promesa de Victoria. Crítica y teoría de la revolución española (1930 – 1939), p.131(Spa

in, Distribuidor exclusivo, ZYX,1977)

15- چـنـد سـال پـیـش از آن یـکـی از مـؤسـسـیـن حـزب کـمـونـیـسـت اسـپـانـیـا( اسـتـالـیـنـیـسـتـی)، خـوآکـیـن مـائـوریـن(Joa

quin Maurin )، در مـه 1924 در جــزوه ای ضـمـن اعـلان جـنـگ بــه ثـی.ان.تـی نــوشـتـه بـود: ” مـحـو سـاخـتـن نـهـا

یـی آنـارشـیـسـم امــر دشـواری در کـشـوری اسـت، کــه جـنـبـش کـارگـری آن طـی نـیـم قـرن تـحـت هـنـایـش تـبـلـیـغـات

آنـارشـیـسـتـی قـرار گـرفـتـه اسـت. ولـی مـا کـار آن را خـواهـیـم سـاخـت.“

16- دولـت مـرکـزی جـمـهـوری خـواه در مـادریـد در نـوامـبـر 1936 بـه والـنـسـیـا نـقـل مـکـان داده شـده بـود.

17- Der kurze Sommer der Anarchie, s.272(Frankfurt am Main, 1972).

18- لـنـیـن: ” چـه بـایـد کـرد؟“( 02- 1901)،

Lenin, Werke, bd.5, s.386(Berlin, Dietz, 1961-64)