خۆپیشاندان و پرۆتێستەکانی هندستان

16/12/2019

لە ڕۆژی 4شەمەوە، 11/12/19 ، دوای ئەوەی کە پەڕلەمانی هیندستان بە زۆربە بڕیاری قەبوڵکردنی کۆچبەرانێك کە لە بەنگلادش و پاکستان و شوێنەکانی دیکەوە هاتوون کە لە 31/12/2014  وە یاخود پێش ئەو ساڵە لەوێن و کاردەکەن مافی هاووڵاتیبوونیان پێ بدرێت.

ئەم بڕیارە موسڵـمانانی کۆچبەر بۆ هیند ناگرێتەوە.  ئەمەش نەك هەر دادپەروەرێتی تێدا نیە بەڵکو سیاسەتی هەڵاواردنە و جیاکردنەوە ئەوانە و تەماشاکردنیانە بە کەسان و لایەنێکی جیاواز لە لە دین جیاوازەکانی دیکەن و دژ بەمافی مرۆڤانێکی خاوەن جودادینن.  ئەمڕؤ ژمارەی موسڵمانانی هیندستان 200 ملیۆن کەسن کە ناتوانرێت ئاوا بەو ئاسانییە فەرامۆش بکرێن.

ئەم بڕیارو یاسایەی پەڕلەمانی هیندستان بوە هۆی ئەوەی کە ژمارەیەکی زۆر لە موسڵمانان بێنە سەر شەقامەکان و ناڕەزایی خۆیان بە تایبەت لە دلهی و بۆمبایی و چەند شارێکی دیکە و  دەڤەری ئەسام ، دەرببڕن .  هەر لەو ڕۆژەوە بەیەکادان لە نێوانی خەڵکانی خۆپیشاندەر و ناڕازییاندا لەتەك پۆلیس و هێزە ئەمنییەکانی هیندستانا ڕویداوە و تا ئێستاش 6 کەس بوونەتە قوربانی گیانیان لەدەستداوە و  ژمارەیە زۆر لەوە زیاتریش بریندار بوون.

هاوکاتیش ئەم خۆپیشاندانانە لە لایەن خەڵکانی غەیرە ئیسلامیشەوە پشتگیری لیدەکرێت بەڵام بە بیانوی جیا.  ئەوەیش ئەوەیە کە قەبوڵکردنی ئەوانەی  کە دەوڵەت بڕیاری بۆ داون کە ببنە هاووڵاتیی  و مانەوەیان دەبێتە هۆی ” دزینی” کار و بازاڕ لە ئەوانی دیکەیان.

‌سەرەنجامی هەڵبژاردنەکانی بریتانیا:

زاهیر باهیر –  13/12/2019

پارتی کرێکاران بۆ جاری سێیەم لە ساڵی 2010 وە هەڵبژاردنەکەی دۆڕاند.  سەرەنجامی هەڵبژاردنەکەی دوێنی 12/12 دوو بەڵگە دەسەلمێنێت.  یەکەم: ئەوەی کە حوکم دەکات و دەسەڵاتی پارتی حوکمڕانی ئایندە دیاریدەکات میدیایە، ئەو دەزگە زەبەلاحەیە کە هەر پارتێك پشتی تێبکات و دژی بخوینێت زۆر زەحمەتە هەڵبژاردن بباتەوە .  میدیا لە بریتانیا باشترین ئامرازی هەڵخەڵتێنەری خەڵکییە ، خراپ دەکاتە باش، درۆزن دەکاتە ڕاستگۆ، بەرنامەی خراپ دەکاتە باش ، بێ ئومێدی دەگۆڕێت بە ئومێد… .  بێ گومان پێچەوانەکەشی هەر ڕاستە.  هەر زوو پێش ڕؤژی هەڵبژاردن پێمان دەلێت کە چ پارتێك دەیباتەوە ، بە ژمارەی ئەندامەکانیشیەوە تەنانەت بە ڕیژەی سەدیش سەرەنجامەکەت دەداتێ.

 

دووەم: کۆمەڵی بریتانی کۆمەڵێکی زۆر موحافیزکارە ، ئیتر گرنگ نییە مانیفێستەکەت چەندێك ڕادیکالە و چەندێك بەجێ و لە خزمەتی زۆرینەدایە .  گەرچی مانیفێستەکەی لەیبەر هێشتا وەکو ئەوەی کە لە ساڵانی 70 کانا هەیانبوو ڕادیکال نییە هەروەها زۆر لە خوارەوەی زۆربەی وڵاتانی ئەوروپی و وڵاتانی سکەندەناڤیاشەوەیە. هەوڵی لەیبەر لە مانیفێستەکەیدا بنیاتنانی کۆمەڵی سۆشیالیستی نەبوو بەڵکو دەیویست کە هیچ نەبێت بە لۆقە لۆق بگاتەوە بەو وڵاتانەی کە ناوم هێنان و بەمەش ڕواڵەتێکی جوانتر بە سیاسەتی نیولیبراڵ و لیبراڵ بدات و ژیانیان درێژتر بکاتەوە .  بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا هێشتا دەنگەدەرانی بریتانی لەیبەریان ڕەتکردەوە و لەوە دەکات کە قەبوڵیان بێت کە:  سیستەمی تەندروستی خراپتر بێت، قەرزی قوتابییان بمێنێتەوە، باخچەوی ساوایان نەبێتە خۆڕایی ، کرێی هاتوچۆ گرانتر بێت، بێ خانووبەرە زۆرتر بێت ، ژنان زیاتر بکوژرێن و توندوتیژی بەرانبەریان زیاتربێت، کرێخانوو گرانتربێت ،کرێی سەر کار کەمتر بێت لەگەڵ ئەو پەڕی هەلومەرجی نەگریسی سەر کار،  ڕۆژی کارکردن درێژتر بێت، کۆمەڵێکی ڕایسستتر و سێکستتری زیاتری هەبێت، ڕای دژ بە بێیانە و کۆچبەران و پەنابەران و موسڵمانەکان خراپتر بێت، قەدەخەکردنی خۆپیشاندان و مانگرتن بە گوێرەی یاسا جێ بەجێبکرێت، نرخی کاڵاکان گرانتر بێت، باج لەسەر سامانداران کەمتر بێت، قوتابخانەکان قوتابی زیاتر لە پۆلەکانا هەبێت ، مامۆستا کەمتر بێت، کەمتر دەربەستی ژینگەبێت و   … زۆری تر لەمانە .  لەوەش خراپتر ئەوەیە کە بە گوێرەی شیکەرەوەیەك [ موحەلیل] دەڵێت پارتی لەیبەر لە سەدا 12 ی دەنگی لەو شوێنانەی کە زۆربەیان کرێکار و هەژار نشینن لە دەستداوە .

ئێمە لە بریتانیا کۆمەڵێكمان هەیە کە قەبوڵی تۆزێك ڕیفۆرم-یش ناکات جا لە شۆڕش بگەڕێ و بیری لێـمەکەرەوە .  هەر وەکو پێشتریش وتومە ئەم وڵاتە دوا وڵات دەبێت لە شؤڕش دا ،  هۆکارەکەشی ئاشکرایە و پێشتر قسەم لەسەر کردووە.